Ο αληθινός Ισπανός έχει ακόμα μέσα του βαθιά τη νομαδική νοσταλγία· πολεμούσε κι αλήτευε, γιατί τέτοια η φύση του· λαχταρούσε τις περιπέτειες, αγωνίζουνταν να γλιτώσει από τη μέτρια ζωή και να προφτάσει να τελέψει ένα μεγάλο έργο πριν πεθάνει.
Έτσι ξηγιέται η μεγάλη, φαινομενικά, αντινομία της ισπανικής ψυχής, που τόσοι σοφοί δεν μπόρεσαν με τη λογική να τη νιώσουν:
Πάθος και τίποτα!
Αυτοί είναι οι δυο πόλοι, και γύρα τους περιστρέφεται η ισπανική ψυχή:
το πάθος, η λαχτάρα, ο θερμός εναγκαλισμός της ζωής· και συνάμα το συναίστημα πως όλα αυτά είναι τίποτα, είναι το Τίποτα, και πως ο θάνατος είναι ο μέγας μας κληρονόμος.
Μα όσο περισσότερο έχει μια δυνατή ψυχή το συναίστημα του Τίποτα, τόσο εντονότερα ζει την κάθε πρόσκαιρη, μάταιη στιγμή. Ο θάνατος για τις δυνατές ψυχές είναι πάντα το δριμύτερο διεγερτικό.
Τα ταξιδιωτικά διηγήματα του Νίκου Καζαντζάκη είναι:
*Ταξιδεύοντας – Αγγλία
*Ταξιδεύοντας – Ιαπωνία & Κίνα
*Ταξιδεύοντας – Ισπανία
*Ταξιδεύοντας – Ρουσία
*Ταξιδεύοντας – Ιταλία, Αίγυπτος, Σινά, Ιερουσαλήμ, Κύπρος, Ο Μοριάς
